بخش انواع سیستمعاملها
اهداف یادگیری
- آشنایی با انواع سیستمعاملها بر اساس معیارهای مختلف
- درک تفاوتهای کلیدی بین سیستمعاملهای تک کاربره، چند کاربره، دستهای، زمان واقعی و توزیعشده
- توانایی تشخیص نوع سیستمعامل مورد استفاده در کاربردهای مختلف
سیستمعاملها را میتوان بر اساس معیارهای مختلفی دستهبندی کرد. در این بخش، به بررسی انواع سیستمعاملها بر اساس تعداد کاربران، نحوه مدیریت منابع و کاربرد آنها میپردازیم.
انواع سیستمعاملها بر اساس تعداد کاربران
-
سیستمعامل تک کاربره (Single-user OS)
این نوع سیستمعامل در هر لحظه تنها به یک کاربر اجازه استفاده از منابع سیستم را میدهد. سیستمعاملهای مورد استفاده در گوشیهای هوشمند و اکثر رایانههای شخصی از این دسته هستند.
مثال:
سیستمعاملهای Android، iOS، Windows 10 (در حالت عادی)
-
سیستمعامل چند کاربره (Multi-user OS)
این نوع سیستمعامل به چندین کاربر اجازه میدهد تا به طور همزمان به منابع سیستم دسترسی داشته باشند. سیستمعاملهای مورد استفاده در سرورها و ابررایانهها از این دسته هستند.
مثال:
سیستمعاملهای Linux، Unix، macOS Server
انواع سیستمعاملها بر اساس نحوه مدیریت منابع
-
سیستمعامل دستهای (Batch OS)
در این نوع سیستمعامل، برنامهها به صورت دستهای (Batch) به سیستم داده میشوند و سیستمعامل آنها را یکی پس از دیگری اجرا میکند. این نوع سیستمعامل در گذشته بیشتر رایج بود و امروزه کاربرد کمتری دارد.
-
سیستمعامل زمان واقعی (Real-time OS)
این نوع سیستمعامل برای کاربردهایی طراحی شده است که نیاز به پاسخدهی سریع و تضمینشده دارند، مانند سیستمهای کنترل صنعتی و رباتیک.
-
سیستمعامل توزیعشده (Distributed OS)
این نوع سیستمعامل بر روی چندین کامپیوتر که به یکدیگر متصل هستند، اجرا میشود و منابع آنها را به صورت یکپارچه مدیریت میکند.
نکات کاربردی و مشاورهای
- برای درک بهتر انواع سیستمعاملها، میتوانید به بررسی مثالهای مختلف از هر نوع بپردازید.
- توجه داشته باشید که دستهبندی سیستمعاملها همیشه دقیق و قطعی نیست و برخی از سیستمعاملها ممکن است ویژگیهای چند نوع را دارا باشند.
- در هنگام مطالعه این بخش، به کاربردهای هر نوع سیستمعامل و مزایا و معایب آنها توجه کنید.
سوال ۱: کدام یک از سیستمعاملهای زیر تک کاربره (Single-User) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل تک کاربره را معرفی میکند؟
- A) Windows Server
- B) macOS
- C) Linux
- D) DOS
سوال ۲: کدام یک از سیستمعاملهای زیر چند کاربره (Multi-User) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل چند کاربره را معرفی میکند؟
- A) Windows 10 Home
- B) macOS
- C) UNIX
- D) DOS
سوال ۳: کدام یک از سیستمعاملهای زیر زمان واقعی (Real-Time) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل زمان واقعی را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) VxWorks
- C) Linux
- D) macOS
سوال ۴: کدام یک از سیستمعاملهای زیر توزیعشده (Distributed) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل توزیعشده را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) Amoeba
- C) Linux
- D) macOS
سوال ۵: کدام یک از سیستمعاملهای زیر شبکهای (Network) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل شبکهای را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) Novell NetWare
- C) Linux
- D) macOS
سوال ۶: کدام یک از سیستمعاملهای زیر تعبیهشده (Embedded) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل تعبیهشده را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) Android
- C) Linux
- D) macOS
سوال ۷: کدام یک از سیستمعاملهای زیر چندوظیفگی (Multitasking) را پشتیبانی میکند؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل چندوظیفگی را معرفی میکند؟
- A) DOS
- B) Windows 10
- C) macOS
- D) همه موارد
سوال ۸: کدام یک از سیستمعاملهای زیر تکوظیفگی (Single-Tasking) است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل تکوظیفگی را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) macOS
- C) DOS
- D) Linux
سوال ۹: کدام یک از سیستمعاملهای زیر برای کاربردهای بحرانی (Critical Applications) طراحی شده است؟
کدام گزینه به درستی یک سیستمعامل برای کاربردهای بحرانی را معرفی میکند؟
- A) Windows 10
- B) QNX
- C) Linux
- D) macOS